|
سخنان گهربار امام باقر(عليه السلام)
|
1- اذا عَلِمَ اللهُ تَعالی مِن عَبدٍ حُسنَ نِیَّةٍ اکتَنَفَهُ بِالعِصمةِ
چون خدای متعال حسن نیّت بندهای را بداند او را در پردهی عصمت بپیچد.
اعلام الدین : ص 301
|
2- مَن حاوَلَ امراً بِمَعصیةِ اللهِ کانَ اَقرَبُ لِما یخافُ و افوَتُ لِما یَرجو
هر کس با نافرمانی خدا، در پی چیزی باشد، به آنچه میترسد، نزدیک تر میشود
و امیدش بیشتر از دست میرود.
معدن الجواهر: ص 72
|
3- لا عُذرَ لِلمُعتَلِّ عَلی رَبِّهِ وَ لا تَوبةَ لِلمُصِرُّ عَلی ذَنبهِ
درنگ کنندهی بهانه جو را نزد پروردگارش عذری و پافشاری کنندهی بر گناه را توبهای
نیست.
مقصد الراغب: ص154
|
4- الغَلَبةُ بالخَیرِ فَضیلةٌ وَ بالشَّرِّ قَبیحَةٌ
با نیکی چیره گشتن، فضیلت است و با شرارت، قباحت و زشتکاری.
الدّرۀ الباهرۀ: ص28
|
5- اعرِفِ الخَیرَ لِتَعمَلَ بِهِ، وَ اعرِفِ الشَّرَّ لِئَلا تَقَعَ فیهِ
نیکی را بشناس تا بدان عمل کنی و شر را بشناس تا در آن نیفتی.
الدّرۀ الباهرۀ
|
6- مَنْ ثَبَتَ عَلي وِلايَتِنا فِي
غِيْبَةِ قائِمِنا، أعْطاهُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ اَجْرَ ألْفِ شَهيد مِنْ
شُهَداءِ
بَدْر وَ حُنَيْن
كسي كه در زمان
غيبت امام زمان (عجّل الله فرجه الشّريف) بر ايمان و ولايت ما اهل بيت
عصمت و طهارت پا برجا و ثابت بماند، خداوند متعال پاداش و ثواب هزار شهيد از شهداي
جنگ بدر و حنين به او عطا ميفرمايد.
إثبات الهداة، ج 3، ص 467
|
7- لَوْ أنَّ الاْمامَ رُفِعَ مِنَ
الاْرْضِ ساعَةً، لَماجَتْ بِأهْلِها كَما يَمُوجُ الْبَحْرُ بِأهْلِهِ
اگر امام و حجّت
خدا لحظهاي از روي زمين و از بين افراد جامعه برداشته شود، زمين اهل
خود را
در خود ميبلعد و فرو ميبرد همان طوري كه دريا چيزهاي خود را در خود
متلاطم و
آشفته ميسازد.
الكافي، ج 1، ص 179، ح 12
|
8- مَنْ أفْتَي النّاسَ بِغَيْرِ
عِلْم وَ لا هُدي، لَعَنَتْهُ مَلائِكَةُ الرَّحْمَةِ وَ مَلائِكَةُ
الْعَذابِ، وَ
لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفَتْياهُ
هركس درباره
مسائل دين فتوا و نظريهاي دهد كه بدون علم و اطّلاع باشد، ملائكه رحمت و
ملائكه عذاب او را لعن و نفرين ميكنند و گناه عمل كننده
بر عهده گوينده است.
مستدرك الوسائل، ج 17، ص 244
|
9- الصَّلاةُ عَمُودُ الدّينِ،
مَثَلُها كَمَثَلِ عَمُودِ الْفِسْطاطِ، إذا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الاَْوْتادُ
وَ
الاَْطْناب، وَ إذا مالَ الْعَمُودُ وَانْكَسَرَ لَمْ يَثْبُتْ وَ تَدٌ وَ لا
طَنَبٌ
نماز ستون دين
است و مثالش همانند تيرك و ستون خيمه ميباشد كه چنانچه محكم و
استوار باشد
ميخها و طنابهاي اطراف آن پا بر جا خواهد بود ولي اگر ستون سُست يا
كج
باشد ميخها و طنابهاي اطراف آن نمي تواند پا برجا باشد.
وسائل الشيعه، ج 4، ص 27، ح 4424
|
10- لا تَتَهاوَنْ بَصَلاتِكَ، فَإنَّ
النَّبيَّ (صلي الله عليه وآله وسلم) قالَ عِنْدَ مَوْتِهِ: لَيْسَ
مِنّي مَنِ
اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لَيْسَ مِنّي، مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً، لا يَرِدُ
عَلَي الْحَوْضَ، لا وَ
اللهِ
نسبت به نماز
بي اعتنا مباش و آن را سبك و ناچيز مشمار، همانا كه پيامبر خدا هنگام
وفات
خود فرمود: هركس نماز را سبك شمارد و يا مسكرات بنوشد از من نيست و بر حوض
كوثر وارد نخواهد شد.
وسائل الشّيعة، ج 4، ص 23، ح 4413
|
11- بُنِيَ الاْسْلامُ عَلي خَمْسَةِ
أشْياء: عَلَي الصَّلاةِ، وَ الزَّكاةِ، وَ الْحَجِّ، وَ الصَّوْمِ، وَ
الْوِلايَةِ، وَ لَمْ يُنادَ بِشَيْيء مِثْلَ ما نُودِي لِلْوِلايَةِ
دين مبين اسلام
بر پنج پايه و اساس استوار است: نماز، زكات، خمس، حجّ، روزه، ولايت
اهل بيت
عصمت و طهارت (عليهم السلام). سپس افزود: آن مقداري كه نسبت به ولايت
سفارش شده
است نسبت به هيچ كدام تأكيد نگرديده است و ولايت اساس و محور تمام
اعمال
ميباشد.
وسائل الشّيعة، ج 1، ص 18، ح 10
|
12- مَنْ دَعَا اللهَ بِنا أفْلَحَ،
وَ مَنْ دَعاهُ بِغَيْرِنا هَلَكَ وَ اسْتَهْلَكَ
هر كه خداوند را
به وسيله ما بخواند و ما را واسطه قرار دهد رستگار و موفّق خواهد شد.
و
كسي كه غير از ما( اهل بيت ـ عصمت و طهارت ـ) را وسيله گرداند نااميد
و هلاك خواهد
گشت.
أمالي شيخ طوسي، ج 1، ص 175
|
13- الاْعْمالُ تُضاعَفُ يَوْمَ
الْجُمُعَةِ، فَأكْثِرُوا فيها مِنَ الصَّلاةِ وَ الصَّدَقَةِ وَ الدُّعاءِ
پاداش اعمال در روز جمعه دو برابر ديگر روزها است، پس سعي نمائيد در اين روز نماز
و
صدقه و دعا بسيار انجام دهيد.
مستدرك الوسائل، ج 6، ص 64، ح 15
|
14- مَنْ طَلَبَ الدُّنْيا
اسْتِعْفافاً عَنِ النّاسِ، وَ سَعْياً عَلي أهْلِهِ، وَ تَعَطُّفاً عَلي جارِهِ،
لَقَي اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ
لَيْلَةَ الْبَدْرِ
هركس دنيا را به
جهت يكي از اين سه حالت طلب كند: بي نيازي از مردم، آسايش و رفاه
خانواده و
عائلهاش، كمك و رسيدگي به همسايهاش.
روز
قيامت در حالتي محشور
مي گردد و به ملاقات خداوند متعال نايل ميشود كه
صورتش همچون ماه شب چهارده،
نوراني است.
وسائل الشّيعة، ج 17، ص 21، ح 5
|
15- ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللهُ
لِأحَد فيهِنَّ رُخْضةً: أداءُ الاْمانَةِ إلَي الْبِرِّ وَ الْفاجِرِ، وَ
الْوَفاءُ
بِالْعَهْدِ لِلْبِّرِ وَ الْفاجِرِ، وَ بِرُّ الْوالِدَيْنِ بِرَّيْنِ
كانا اَوْ فاجِرَيْنِ
خداوند سبحان در
سه چيز رخصت قرار نداده است: امانت را سالم تحويل صاحبش دادن،
خواه آن كه صاحبش
آدم خوبي باشد يا فاجر. وفاي به عهد نسبت به هر شخصي، خوب
باشد يا بد. و نيكي به
والدين، خوب باشند يا بد.
وسائل الشّيعه، ج 21، ص 490، ح 3
|
16- إنَّ الْجَنَّةَ وَ الْحُورَ
لَتَشْتاقُ إلي مَنْ يَكْسَحُ الْمَسْجِدَ، اَوْ يَأخُذُ مِنْهُ الْقَذي
همانا بهشت و
حورالعين در انتظار افرادي است كه در نظافت و تميز كردن مسجد سعي و
تلاش نمايند.
مستدرك الوسائل، ج 3، ص 385
|
17- إنَّما يَبْتَلِي الْمُؤمِنُ فِي
الدُّنْيا عَلي قَدْرِ دينِهِ
همانا مؤمن در
اين دنيا هر مقداري كه دين و ايمان داشته باشد به همان اندازه مورد
امتحان و
آزمايش قرار ميگيرد.
بحارالأنوار، ج 67، ص 210، ح 12
|
18- لا يَكُونُ الْعَبْدُ عابِداً
لِلّهِ حَقَّ عِبادَتِهِ حَتّي يَنْقَطِعَ عَنِ الْخَلْقِ كُلِّهِمْ، فَحينَئِذ
يَقُولُ:
هذا خالِصٌ لي، فَيَقْبَلُهُ بِكَرَمِهِ
كسي به بندگي و
ستايشگر حقيقي در برابر خداوند نمي رسد مگر آن كه از تمام افراد
قطع
اميد كند و تنها اميدش خداي يكتا باشد. در يك چنين حالتي خداوند گويد: اين عمل
خالصانه براي من است و آن را به كرمش مورد قبول و عنايت خود قرار ميدهد.
بحارالأنوار، ج 70، ص 111، ح 14
|
19- اُقْسِمُ بِاللهِ وَ هُوَ حَقٌّ،
مافَتَحَ رَجُلٌ عَلي نَفْسِهِ بابَ الْمَسْألَةِ إلاّ فَتَحَ اللهُ عَلَيْهِ
بابَ
فَقْر
سوگند به خدائي
كه بر حقّ است، چنانچه شخصي در موردي، تقاضاي خود را به يكي از
هم نوعان خود
بگويد و بدون توجّه به خداوند متعال درخواست كمك نمايد، خداوند دري از
درهاي فقر و
تنگ دستي را بر او بگشايد.
عدّة الداعي، ص 99
|
20- مَنْ قَضي مُسْلِماً حاجَتَهُ،
قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ: ثَوابُكَ عَلَي وَلا اَرْضي لَكَ ثَواباً
دُونَ
الْجَنَّةِ
هركس حاجتي را
براي مسلماني برآورده كند، خداوند متعال به او خطاب كند: ثواب
و پاداش
تو بر عهده من خواهد بود و غير از بهشت چيز ديگري لايق تو نخواهد بود.
مستدرك الوسائل، ج 12، ص 402، ح 6
|
21- إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحي إلي
شُعَيْب النَّبي - صلي الله عليه وآله وسلم - :
إنّي مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِكَ
مِائَةَ ألْف، أرْبَعينَ ألْفاً مِنْ شِرارِهِمْ وَ سِتّينَ ألْفاً من خِيارِهِمْ.
فقال:
يارَبِّ هؤُلاءِ الاْشْرار فَما بالُ الاْخْيار؟ فَأوحي اللهُ إلَيْهِ: إنَّهُمْ
داهَنُوا أهْلَ
الْمَعاصي وَ لَمْ يَغْضِبُوا لِغَضَبي
همانا خداوند
متعال، براي حضرت شعيب (صلي الله عليه وآله وسلم) وحي فرستاد: من از قوم تو يكصد
هزار نفر را
عذاب و هلاك مي نمايم كه شصت هزار نفر ايشان، اشرار و چهل هزار نفر
ديگرشان
از خوبان و عبادت كنندگان خواهند بود.
حضرت شعيب - عليه السلام - سؤال نمود: اشرار كه مستحقّ عذاب هستند ولي خوبان را
چرا
عذاب مينمائي؟ خداوند وحي نمود: به جهت آن كه اين افراد، نسبت به گناهكاران
بي تفاوت بوده و با ايشان سازش ميكردند.
بحارالأنوار، ج 12، ص 386، ح 12
|
22- اَرْبَعٌ مِنْ كُنُوزِالْبِرِّ:
كِتْمانُ الْحاجَةِ، وَ كِتْمانُ الصَّدَقَةِ، وَ كِتْمانُ الْوَجَعِ، وَ كِتْمانُ
الْمُصيبَةِ
چهار حالت از گنج هاي نيك و پسنديده است: پوشاندن نياز و حاجت خود را از ديگران، دادن
صدقه و كمك
به افراد به طور مخفيانه و محرمانه، دردها و مشكلات و ناراحتي ها را تحمّل
كردن و هنگام مصيبت و حوادث، جزع و داد و فرياد نكردن.
تحف العقول، ص 215
|
23- مَنْ عَلَّمَ بابَ هُدي فَلَهُ
مِثْلُ أجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَلايَنْقُصُ اُولئِكَ مِنْ أجُورِهِمْ
هركس راه هدايت
و سعادتي را بگشايد و يا به ديگران تعليم دهد، اجر و پاداش او همانند
كسي است كه
به آن كار خير عمل كرده باشد بدون آن كه از پاداش عمل كنندگان كسر
شود.
وسائل الشّيعة، ج 1، ص 436
|
24- إنَّ أعْمالَ الْعِبادِ تُعْرَضُ
عَلي نَبيِّكُمْ كُلَّ عَشيَّةِ خَميس، فَلْيَسْتَحِ أحَدُكُمْ أنْ
يُعْرِضَ عَلي
نَبيِّهِ الْعَمَلَ الْقَبيح
همانا تمام
كارها و حركات بندگان در هر شب جمعه بر پيغمبرتان عرضه مي گردد، پس
حياء
كنيد از اين كه عمل زشت شما را نزد پيغمبرتان ارائه دهند.
وسائل الشّيعة، ج 11، ص 391
|
25- لا تَنالُ وِلايَتُنا إلاّ بِالْعَمَلِ
وَ الْوَرَعِ
ولايت و شفاعت
ما شامل نميشود مگر افرادي را كه داراي عمل ـ صالح ـ و نيز پرهيز از
گناه
داشته باشند.
وسائل الشّيعه، ج 11، ص 196
|
26- فَضْلُ صَلاةِ الْجَماعَةِ عَلي
صَلاةِ الرَّجُلِ فَرْداً خَمْساً وَ عِشْرينَ دَرَجَةً فِي الْجَنَّةِ
فضيلت و برتري
نماز جماعت بر نماز فرادا و تنها، بيست و پنج درجه از مقامات بهشتي
است.
وسائل الشّيعة، ج 17، ص 37
|
27- صِلِةُ الاْرْحامِ تُزَكّي
الاْعْمالَ، وَ تُنْمِي الاْمْوالَ، وَ تَدْفَعُ الْبَلْوي، وَ تُيَسِّرُ
الْحِسابَ،
وَ تُنْسِيءُ فِي الاْجَلِ
صله رحم نمودن (پنج
فايده دارد:) موجب تزكيه اعمال و عبادات ميشود، سبب رشد و
بركت در اموال
ميگردد، بلاها، آفات; و گرفتاري ها را دفع و بر طرف مينمايد،
حساب (قبر
و قيامت) را آسان ميگرداند و مرگ و أجل (معلّق) را تأخير
مياندازد.
تحف العقول، ص 218
|
28- إنَّ الْمُؤْمِنَ أخُ الْمُؤمِنِ
لا يَشْتِمُهُ، وَ لا يُحَرِّمُهُ، وَ لا يُسييءُ بِهِ الظَّنَّ
مؤمن برادر مؤمن
است، بايد او را دشنام ندهد، سرزنش و بدگوئي نكند، و او را از خوبيها
محروم
نگرداند، و به او بدگمان نباشد.
تحف العقول، ص 221
|
29- مَثَلُ الْحَريصِ عَلَي الدُّنْيا
مَثَلُ ذَرْوَةِ الْقَزِّ، كُلَّما ازْدادَتْ عَلي نَفْسِها لَفّاً كانَ
أبْعَدُ
مِنَ الْخُرُوجِ حَتّي تَمُوتَ غَمّاً
تمثيل افراد
حريص به مال و زيورآلات دنيا همانند كرم ابريشمي است كه هر چه اطراف خود
بچرخد و
بيشتر فعاليّت كند و تارهاي ابريشم را به دور خود بپيچد، خارج شدنش از بين آن
تارها سخت تر گردد و چه بسا غير ممكن ميشود تا جائي كه چاره اي جز
مرگ نداشته
باشد.
وسائل الشّيعة، ج 11، ص 318
|
30- إنَّ الْمُؤمِنَ إذا صافَحَ
الْمُؤمِنَ تَفَرَّقا مِنْ غَيْرِ ذَنْب
همانا مؤمني كه
با برادر مؤمنش ديدار و مصافحه نمايد، گناهانشان ريخته ميشود و بدون
گناه از
يكديگر جدا خواهند شد.
خصال صدوق، ج 1، ص 13
|
31- مَنْ أطْعَمَ مُؤْمِناً،
أطْعَمَهُ اللهُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ
هركس مؤمني را
طعام دهد، خداوند از ميوه هاي بهشتي روزي او گرداند.
محاسن برقي، ص 393، ح 4
|
32- مَنْ حَمَلَ أخاهُ عَلي رَحْلِهِ
بَعَثَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ إلي الْمَوْقِفِ عَلي ناقَةِ مِنْ
نُوْقِ
الْجَنَّةِ يُباهي بِهِ الْمَلائِكَةَ
كسي كه برادرش
را (و هركس كه در مسير راه بدون وسيله است) سوار وسيله نقليه خود
كند ـ و حتّي
الإمكان او را به مقصد برساند ـ خداوند متعال او را در قيامت سوار شتري از
شترهاي
بهشتي مي گرداند ـ كه سريع او را به مقصد برساند و از شدائد و سختي هاي
محشر در امان گردد ـ، و به بر ملائكه مباهات و افتخار ميكنند.
بحارالانوار، ج 7، ص 303، ح 61
|
33- إذا دَخَلَ أحَدُكُمْ عَلي أخيهِ
في بَيْتِهِ، فَلْيَقَعُدْ حَيْثُ يَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحْلِ، فَإنَّ
صاحِبَ
الْبَيْتِ أعْرَفُ بِعَوْرة بَيْتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَيْهِ
هنگامي به منزل
يكي از برادران و دوستانتان وارد شديد، هر كجا به شما گفت بنشينيد،
بپذيريد و
همانجا بنشينيد، چون كه صاحب منزل بيش از ديگران به اسرار منزل خود آشنا و
آگاه
است.
وسائل الشّيعة، ج 5، ص 322
|
34- اَلْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ عَلَي
الْفَتّانينَ الْمشّائينَ بِالنَّميمَةِ
بهشت ـ و
نعمت هاي حيات بخش آن ـ براي اشخاص فتنه گر و سخن چينِ آشوب
طلب،
حرام است.
تنبيه الخواطر، ص 528
|
35- إنّا نَأمُرُ صِبْيانَنا
بِالصَّلاةِ إذا كانُوا بَني خَمْسِ سِنين، فَمُرُوا صِبْيانَكُمْ إذا كانوا
بَني
سَبْعِ سِنين
ما ـ
اهل بيت عصمت و طهارت ـ كودكان خود را از دوران پنج سالگي به انجام نماز
دستور
ميدهيم، ولي شما ـ دوستان و پيروان ما ـ فرزندان خود را از سنين هفت
سالگي وادار به
نماز نمائيد.
وسائل الشّيعه، ج 4، ص 31، ح 4434
|
34- مَنْ حَمَلَ جِنازَةً مِنْ اَرْبَع
جَوانِبِها، غَفَرَ اللهُ لَهُ اَرْبَعينَ كَبيرَةً
هركس
جنازه اي را تشييع نمايد و چهار جانب تابوت را بر شانه خود حمل كند، خداوند
چهل
گناه از گناهانش را ميآمرزد.
وسائل الشّيعة، ج 3، ص 3، ح 153
|