:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

جمعه 28 مهر 1402

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : آن كس كه در عيب خود بنگرد از عيب جويي ديگران باز خواهد ماند .
 
 
 
تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی

یوسف (علیه السلام)

در مورد یوسف(علیه السلام) نیز به بعضى از آیات برخورد مى کنیم که شاید موجب این توهم گردد که با مقام عصمت او سازگار نیست.
از جمله در آیه 24 سوره یوسف مى خوانیم: «آن زن قصد او کرد و او نیز، اگر برهان پروردگار را نمى دید، قصد وى مى نمود. اینچنین کردیم تا بدى و فحشا را از او دور سازیم، چرا که او از بندگان خالص شده ما بود»: (وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلاَ اَنْ رَءَا بُرْهَانَ رَبِّهِ کَذَالِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشَاءَ اِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ).
در ابتدا چنین تصور مى شود که این آیه، یوسف(علیه السلام) را در قصد گناه با زلیخا شریک مى کند و این با مقام عصمت نمى سازد، زیرا معصوم حتّى قصد گناه هم نمى کند.

پاسخ

کمى تأمّل در متن آیه براى رفع این اشتباه کافى است، زیرا قرآن مى گوید: «اگر برهان پروردگار را نمى دید، قصد وى مى نمود»، و مفهوم این سخن دقیقاً این است که او قصد گناه نکرد، زیرا برهان پروردگارش را مشاهده کرد.
منظور از این «برهان» چیست؟ (با توجّه به این که برهان به معناى هرگونه دلیل محکم و قوى که موجب روشن شدن حقیقت شودمى باشدو از ماده بره به معناى سفید شدن است ).
مفسّران در این جا احتمالات متعدّدى داده اند، ولى از همه بهتر این است که گفته شود منظور از برهان پروردگار همان آگاهى یوسف (علیه السلام) به اسماء و صفات خدا و علم و قدرت و سمیع و بصیر بودن او بوده است، به تعبیر دیگر منظور امدادهاى الهى و تأییدهاى ربّانى است که در لحظات خطرناک و سرنوشت ساز به یارى بندگان مؤمن وبا تقوا مى شتابد، و آنها را در برابر عوامل شیطانى و وساوس نفسانى نیرو مى بخشد و تقویت مى کند.
شاهد این سخن جمله هاى آخر آیه است که مى فرماید: «این چنین کردیم تا بدى و فحشا را از او دور سازیم، چرا که او از بندگان مخلص ما بود».
از این سخن معلوم مى شود که بندگان خالص و مخلص در این لحظات حسّاس مشمول الطاف خاصّه و عنایات الهى مى شوند، و این در واقع پاداشى براى ایمان خالص و اعمال پاکشان است .
در این جا بعضى از بى خبران خرافاتى را به نام روایات نقل کرده اند که چیزى جز اسرائیلیات نیست، و یوسف (علیه السلام)را طبق این خرافات تا لبه پرتگاه اقدام به آن عمل زشت پیش برده اند که جبرئیل با زدن بر سینه او وى را از این کار بازداشت! و یا مشاهده شبح پدرش یعقوب (علیه السلام)در حالى که دست خود را مى گزید مانع از این کار شد!
اینها سخنانى است واهى که هیچ ربطى با قرآن ندارد و خرافاتى است که لایق پاسخ گویى نیست، و طبق ذیل آیه که او را از بندگان مخلص مى شمرد وبر طبق آیات قرآن که شیطان راهى به بندگان مخلص ندارد، مى توان بهترین دلیل بر بطلان این گونه احتمالات زشت اقامه کرد.
دومین موردى که درباره یوسف (علیه السلام)ونقص مقام عصمت او مطرح کرده اند این است که طبق آیه 70 سوره یوسف «و هنگامى که (مأمور یوسف) بارهاى آنها را بست، جام آبخورى (گران قیمت) پادشاه را در بارِ برادرش گذاشت، سپس کسى صدا زد: اى اهل قافله! شما سارقید»: (فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَایَةَ فِى رَحْلِ اَخِیهِ ثُمَّ اَذَّنَ مُؤَذِّنٌ اَیَّتُهَا الْعِیرُ اِنَّکُمْ لَسَارِقُونَ) آیا جایز است انسان کارى کند که شخص بى گناهى (به خصوص برادرش) متّهم شود؟ و شخصى که چنین نسبتى (نسبت سرقت) به برادران یوسف داد آیا ممکن است بدون آگاهى و اطلاع او باشد؟ چرا پیامبر معصوم راضى که شد چنین نسبتى رابه افراد بى گناهى بدهند؟!
و گاه اشکال را وسیع تر و گسترده تر مى کنند و مى گویند: اصولا چرا یوسف(علیه السلام) به سرعت پرده از روى ماجراى خویش برنداشت تا برادران خبر حیات او و قدرت و عظمتش را زودتر به پدرش برسانند، و آن پیرمرد غمدیده از رنج فراق که او را سخت آزرده ساخته بود راحت شود، آیا چنین رفتارى با آن پدر پیر سزاوار بود؟!
اضافه بر این مگر کیفر سرقت در آن زمان چه بوده که برادر یوسف را به اتهّام سرقت به عنوان برده نگهدارى کنند؟ آیا این حکم الهى بوده و یا سنّت خرافى مردم مصر؟ اگر سنّت مردم مصر بوده است ،پس چرا یوسف (علیه السلام)اجازه داد این حکم ظالمانه را در مورد برادرش اجرا کنند؟

پاسخ:

جواب این سؤالات را مى توان از لابه لاى آیات سوره یوسف و قرائن دیگر به روشنى دریافت، زیرا اوّلا این کار ظاهراً با توافق خود بنیامین ( برادر کوچک یوسف)انجام گرفته است زیرا آیات این سوره کاملاً گواهى مى دهد که یوسف خود را قبلاً به او معرفى کرد، و او مى دانست که این نقشه براى نگهداشتن او چیده شده است و به این امر راضى بود.
ثانیاً گوینده این سخن: (اِنَّکُمْ لَسَارِقُونَ): «شما سارقید» معلوم نیست چه کسى بوده! همین اندازه مى دانیم که یکى از کارگزاران یوسف بوده است. آنها وقتى که پیمانه مخصوص را داخل بار یکى از برادران یوسف یافتند یقین پیدا کردند سرقت از ناحیه او صورت گرفته، و معمول است اگر کارى در میان گروهى که با هم هستند انجام شود همه را مخاطب مى سازند و مى گویند شما این کار را کرده اید.
به هر حال این سخن و این تشخیص مربوط به کارگزاران یوسف بوده و ارتباطى با خود او ندارد، تنها کارى که او انجام داد همان گذاشتن پیمانه در بار برادرش بود، و نتیجه آن همان اتّهامى بود که مایه نجات و آسایش و آرامش آن برادر شد، و او هم به این مسأله راضى بود.
ثالثاً: مجموع این برنامه ها چه در مورد برادران و چه در مورد پدر، تکمیل برنامه آزمایش الهى نسبت به آنها بود. به تعبیر دیگر یوسف (علیه السلام)طبق فرمان الهى (که از طریق وحى گرفته بود) سبب شد که مقاومت یعقوب(علیه السلام) در برابر از دست دادن فرزند دومش که کاملاً مورد علاقه اش بود آزموده شود و از این طریق حلقه تکامل و پاداش عظیم و ثواب او تکمیل شود. همچنین برادران در این ماجرا نیز بار دیگر در بوته آزمایش قرار گرفتند که آیا حاضرند پیمانى را که با پدر بسته بودند در مورد تنها نگذاردن بنیامین عملى سازند؟ و از سوى دیگر معلوم شود چه کسانى این سخن را مى گویند که: «اگر این برادر دزدى کرده برادر دیگرش نیز قبلاً دزدى کرده است» (منظورشان یوسف بود).
خلاصه این که: مجموعه داستان یوسف(علیه السلام) مملو از صحنه هاى امتحان و آزمایش، چه در مورد یوسف(علیه السلام)و چه در مورد پدرش و چه در مورد برادرانش است و در آیه زیر اشاراتى به این موضوع دیده مى شود:
(کَذَلِکَ کِدْنَا لِیُوسُفَ مَا کَانَ لِیَأْخُذَ اَخَاهُ فِى دِینِ الْمَلِکِ اِلاَّ اَنْ یَشَآءَ اللهُ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّنْ نَّشاءُ):(1)برادرش را مطابق آیین پادشاه (مصر) بگیرد، مگر آن که خدا بخواهد (وراه چاره اى رابه اوبیاموزد) درجات هرکس را بخواهیم بالا مى بریم»
ضمناً از این تعبیر جواب آخرین سؤال نیز روشن شد که عمل به برنامه برده گیرى سارق در این مورد به خصوص، یک دستور الهى به یوسف (علیه السلام) (براى تکمیل امتحان مزبور ) بوده است (دقّت کنید) به این ترتیب هیچ گونه اشکالى از نظر مقام عصمت متوجّه این پیامبر بزرگ نمى شود.



پی نوشتها:

1. سوره یوسف، آیه 76.



 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
  حضور پسران ودختران نسیم رحمت در جشن انقلاب و راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه سال 1402
  مراسم آیین نمادین زنگ انقلاب به مناسبت دهه فجر
  جشن عبادت دانش آموزان سوم دبستان دخترانه نسیم رحمت
  حضور خادمان امام رضا در دبستان و پیش دبستانی پسرانه نسیم رحمت
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی
  برگزاری همایش اساتید، مربیان و معلمین موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیهم السلام و نسیم رحمت رضوی
  برگزاری محفل انس با قرآن کریم در شهر افوس با همکاری مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  به وقت کلاس رباتیک
  مراسم تجلیل از رتبه اول مسابقات بین المللی کشور کرواسی و رتبه اول مسابقات تلویزیونی کشوری اسراء
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد