مسجد شجره : از مساجد تاریخی و بسیار مهم مدینه است که در منطقۀ ذوالحلیفه یا ابيار علی (علیه السلام ) در فاصله ده کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی (صلي الله عليه و آله) در مسیر مکّه قرار دارد و از مواقیت پنج گانه و میقات کسانی است که از مدینه به سوی بیت الله الحرام می‌روند. این مسجد به نامهای «مسجد ذوالحلیفه»، «مسجد ابيار علی»، «مسجد الاحرام»، «مسجد المحرم» و «مسجد میقات» نیز شهرت داشته.
مسجد شجره : به سبب احرام بستن پیامبراکرم (صلي الله عليه و آله) زیر درختی (شجره) به نام سَمُره در این مکان به مسجد شجره معروف گرديده است.
مسجد اِحرام : به سبب آنکه حاجیان برای تشرف به حج در این مسجد احرام می‌بندند، به ‹‹مسجد الاِحرام›› معروف گردیده است.
مسجد ذوالحُلیفه : حُلَیفه نام آبی، بین ‹‹بنی جشم بن بکر›› از قبیله هوازن و ‹‹بنی خفاجه العقیلین›› بوده که رسول خدا دوست داشت برای بستن احرام کنار درختی دراین محل فرود آید.
ابیار علی (علیه السلام) : از آن جهت به آن ابیار علی گفته‌اند که حضرت علی (علیه السلام ) برای آبیاری نخلستانها، چاه‌های فراوانی در این منطقه حفر کرده بودند و ابیار نیز اسم جمع بئر یعنی چاه است.

پیامبر اکرم (صلي الله عليه و آله) پس از اقامه دو رکعت نماز در مسجد شجره، احرام بسته و تلبيه می‌فرمود : ‹‹ لبیک، اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک، ان الحمد و النعمة لک و الملک، لاشریک لک لبیک››.
اين مسجد به واسطۀ سه بار احرام رسول الله (صلي الله عليه و آله) (سالهای 6 و 7 و 10 هجری) و ائمۀ معصومین (علیهم السلام ) و بسیاری از افراد خاندان رسالت و اصحاب و بزرگان، از اعتبار و فضیلت بیشتری نسبت به سایر مواقیت برخوردار است. بنای امروزه مسجد شجره که از شکوه و زیبایی بسیاری برخوردار است در سال 1409ق به پایان رسیده، 88000 متر مربع وسعت دارد، 5000 نفر گنجایش نمازگزار دارد و منارۀ زیبایی به ارتفاع 64 متر آن را زینت داده است .