:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

پنج شنبه 27 مهر 1402

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : بخل ورزيدن كانون تمام عيب ها و مهاري است كه انسان را به سوي هر بدي مي كشاند .
 
 
 
تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی

آیا معصوم بودن انبیاء جنبه «جبرى» دارد؟

بسیارى از افراد هنگامى که بحث عصمت انبیاء را مطالعه مى کنند، فوراً از خود سؤال مى نمایند که مقام عصمت یک موهبت الهى است که الزاماً به پیامبران و امامان داده شده و هر کس مشمول این موهبت شود در برابر گناه و خطا بیمه شده است، بنابراین معصوم بودن آنها فضیلت و افتخارى محسوب نخواهد شد، هرکس مشمول چنین موهبتى گردد از تمام گناهان و خطاها فاصله خواهد گرفت و این یک الزام الهى است.
بنابراین با وجود مقام عصمت، انجام گناه و خطا محال است و واضح است که ترک محال فضیلتى محسوب نمى شود، مثلاً اگر ما به انسان هایى که درصد سال بعد مى آیند یا درصد سال قبل مى زیسته اند ظلم و ستم نمى کنیم افتخارى براى ما نیست، چون انجام چنین امرى براى ما محال است!

پاسخ

اگرچه این اشکال متوجّه اصل مسأله عصمت انبیاء نیست، بلکه فضیلت بودن آن را زیر سؤال مى برد، با این حال توجّه به چند نکته مى تواند جواب این سؤال را روشن سازد.
1ـ کسانى که این اشکال را مطرح مى کنند توجّه به ریشه هاى عصمت انبیاء ندارند. آنها چنین مى پندارند که مقام عصمت مانند مصونیّت در برابر بعضى از بیمارى ها است که از طریق تزریق بعضى از واکسن ها انجام مى شود، و هرکس چنان تزریقى در مورد او انجام شود مبتلا به آن بیمارى نمى گردد چه بخواهد و چه نخواهد.
ولى در بحث هاى گذشته دانستیم که مصونیّت معصومین در برابر گناه از مقام معرفت و علم و تقواى آنها سرچشمه مى گیرد، درست همانند پرهیز از پاره اى از گناهان براى فرد فرد ما که به خاطر علم و آگاهى و ایمان و معرفت آن را ترک مى کنیم. مثلاً هرگز با بدن لخت و عور قدم در کوچه و خیابان نمى گذاریم، همچنین کسى که اطلاع کافى درباره آثار مخرّب موادّ مخدّر دارد و به خوبى مى داند آلوده شدن به آن ،سبب قطعى براى مرگ تدریجى است پس هرگز به سراغ آن نمى رود، مسلّماً این ترک موادّ مخدّر براى او یک فضیلت است که از علم و آگاهى او سرچشمه مى گیرد، و با داشتن این علم هرچند آن را ترک مى کند ولى اجبارى در کار نیست و توانایى استعمال مواد مخدر را دارد.
به همین دلیل ما سعى مى کنیم از طریق تعلیم و تربیت، سطح معرفت و آگاهى و تقوا را در افراد بالا ببریم، تا آنها را حدّاقل در برابر گناهان بزرگ و اعمال زشت و زننده بیمه نماییم.
آیا اگر افرادى به خاطر این تعلیم و تربیت پاره اى از این اعمال را ترک کنند افتخار و فضیلت نیست؟!
به تعبیر دیگر ترک گناه براى پیامبران محال عادى است نه محال عقلى، و مى دانیم محال عادى با اختیارى بودن سازگار است، فى المثل محال عادى است که شخص عالم و مؤمنى شراب با خود به مسجد ببرد و در صف جماعت بنوشد، ولى مسلّماً این یک محال عقلى نیست بلکه محال عادى است.
کوتاه سخن این که: سطح بالاى معرفت و ایمان انبیاء که خود یک افتخار و فضیلت است سبب افتخار و فضیلت دیگرى است که همان مقام عصمت نام دارد(دقّت کنید).
اگر گفته شود آنها این ایمان و معرفت را از کجا آورده اند مى گوییم این از امدادات الهى است، ولى با این قید که امدادهاى الهى بى حساب نیست، و لیاقت هایى در اینها وجود داشته است همان گونه که قرآن درباره ابراهیم خلیل مى فرماید: «و (یاد کنید) هنگامى که پروردگار ابراهیم، او را با دستوراتى آزمود و او به طور کامل از عهده آنها برآمد. خداوند به او فرمود: "من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم"» :(وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً) (1)
یعنى ابراهیم (علیه السلام)پس از پیمودن این مراحل با اراده و اختیار خود لایق آن موهبت عظیم الهى شد.
در مورد یوسف (علیه السلام)نیز مى فرماید: «و هنگامى که به بلوغ و رشد رسید، ما حکم (پیامبرى) و "علم" به او دادیم و اینچنین نیکوکاران را پاداش مى دهیم!»: (وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْنَاهُ حُکْماً وَعِلْماً وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ)(2)
جمله: (کَذلِکَ نَجْزِى الْمُحْسِنِینَ) شاهد خوبى براى مقصود ما است زیرا مى گوید: اعمال صالح و شایسته یوسف (علیه السلام)او را آماده براى آن موهبت بزرگ الهى کرد. درباره موسى(علیه السلام) نیز تعبیراتى دیده مى شود که این موقعیت را روشن مى سازد، مى فرماید: «بارها تو را آزمودیم، پس از آن، سالیانى در میان مردم "مدین" توقف نمودى سپس بنابر تقدیر الهى (براى فرمان رسالت به اینجا) آمدى»: (وَ فَتَنَّاکَ فُتُوناً فَلَبِثْتَ سِنِیْنَ فى اَهْلِ مَدْیَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلى قَدَرٍ یَا مُوْسى) .(3)
معلوم است که در وجود این بزرگان لیاقت ها و استعدادهایى بوده ولى شکوفا ساختن آنها هرگز جنبه اجبارى نداشته است، بلکه با اختیار و اراده خودشان این راه را پیموده اند و بسیارند کسانى که لیاقت هایى دارند و هرگز آن را شکوفا نمى سازند و از آن استفاده نمى کنند، این از یک طرف، از سوى دیگر اگر پیامبران مشمول چنین مواهبى شده اند به موازاتش مسئولیت هاى سنگینى بر دوش آنان گذارده شده است یا به تعبیر دیگر خداوند به همان مقدار که مسئولیت به کسى مى دهد توان و نیرو به او مى بخشد و سپس در انجام مسئولیت او را امتحان مى کند.
2ـ پاسخ دیگرى که مى توان به این سؤال داد این است که به فرض که انبیاء با یک امداد الزام آور الهى از انجام هرگونه گناه و خطا مصون شده باشند تا اطمینان خلایق را جلب کنند و چراغى براى هدایت آنها شوند، ولى در عین حال راه انجام ترک اولى یعنى کارى که گناه نیست امّا لایق شأن آنها نیز نمى باشدـ به روى آنها باز است.
افتخار آنها در این است که حتّى ترک اولى نمى کنند، و این یک امر اختیارى براى آنها است و اگر به ندرت ترک اولى از بعضى از انبیاء سرزده به همان نسبت مورد خطاب و عتاب شدید الهى، و گاه گرفتار پاره اى از محرومیت ها شده اند، چه فضیلتى از این برتر و بالاتر که آنها به خاطر اطاعت فرمان حق حتّى به سراغ ترک اولى نروند.
بنابراین افتخار انبیاء در این است که به مقدار این مواهب مسئولیت مى پذیرند، و حتّى به سراغ ترک اولى نمى روند و اگر در موارد استثنایى ترک اولایى از آنها سرزده به زودى جبران کرده اند.



پی نوشتها:

1. سوره بقره، آیه 124.
2. سوره یوسف، آیه 22.
3.جمله (ثُمَّ جِئْتَ عَلى قَدَرٍ یَا مُوْسى) گاه به معناى لیاقت براى پذیرش وحى تفسیر شده، و گاه به معنى زمانى که مقدّر شده بود به این جا بیایى براى فرمان رسالت تفسیر شده است.سوره طه، آیه 40.


 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
  حضور پسران ودختران نسیم رحمت در جشن انقلاب و راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه سال 1402
  مراسم آیین نمادین زنگ انقلاب به مناسبت دهه فجر
  جشن عبادت دانش آموزان سوم دبستان دخترانه نسیم رحمت
  حضور خادمان امام رضا در دبستان و پیش دبستانی پسرانه نسیم رحمت
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی
  برگزاری همایش اساتید، مربیان و معلمین موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیهم السلام و نسیم رحمت رضوی
  برگزاری محفل انس با قرآن کریم در شهر افوس با همکاری مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  به وقت کلاس رباتیک
  مراسم تجلیل از رتبه اول مسابقات بین المللی کشور کرواسی و رتبه اول مسابقات تلویزیونی کشوری اسراء
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد