:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

جمعه 28 مهر 1402

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : كسي كه زياد سخن مي گويد زياد هم اشتباه دارد .
 
 
 
تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی


امامت چيست؟

مسأله ولايت و رهبرى بطور كلى، و امامت به معنى جانشينى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)بطور خاص، از مهم ترين مباحث عقيدتى و تفسيرى و روايى در تاريخ اسلام است و در طول تاريخ طولانى اسلام درباره هيچ مسأله اى به مقدار اين مسأله سخن گفته نشده است.
متأسفانه گاه اين مسأله از ميدان سخن و بحث و استدلال فراتر رفته و به ميدان هاى نبرد و جنگهاى خونين كشيده شده است، و به گفته بعضى از متكلمان « ما سُلَّ فى الاِسلامِ سَيْف كَما سُلِّ فِى الاِمامَة»: «شمشيرى در اسلام كشيده نشده است همانند شمشيرى كه در مورد ولايت و امامت كشيده شد»!
به همين دليل اين بخش از عقايد اسلامى بيش از همه رشد و نمو كرده، و بيشترين كتاب درباره آن نوشته شده، وتقريباً تمام زواياى آن براى آنها كه مى خواهند مطالعات دقيق و تحقيقى داشته باشند مورد بحث قرار گرفته است، هر چند در ميان آنها بحث هاى غير منطقى، تفرقه انگيز، و تعصب آميز نيز فراوان به چشم مى خورد.
وظيفه ما در چنين مسأله مهم و حساس و گسترده انجام امور زير است:
1ـ جدا ساختن بحث هاى منطقى و اصولى از غير منطقى، و بحث هاى مستدل
و تحقيقى از تعصب آميز، و تكيه كردن بر كتاب و سنت قطعى، و دليل عقل و سپس تنظيم آن.
2ـ تطبيق مسائل مربوط به امامت بر ولايت و رهبرى كه از شاخه ها و فروع ولايت الهيه معصومين(عليهم السلام) و رهبرى آنها است.
3ـ با توجه به اينكه هدف اصلى ما در اين بحث تفسيرى، روشن ساختن اين مسأله از ديدگاه قرآن است، لازم است تحقيق و تفسير دقيق ترى روى آيات مربوط به امامت بشود.
به گفته بعضى از محققان: مسأله امامت تنها مسأله ديروز ما نيست، مسأله امروز جهان اسلام و مسأله رهبرى امت است كه عامل بقاء و استمرار نبوت، و مسأله سرنوشت اسلام است. (1)
البته نخست به سراغ مسأله رهبرى در كل جهان هستى، و بعد در جهان انسانيت، و سپس رهبرى امامان معصوم(عليهم السلام) و در نهايت مسأله حكومت و رهبرى نايبان آنها مى رويم، ولى قبلا ذكر چند امر، ضرورى به نظر مى رسد:
امامت چيست؟
در مورد تعريف «امامت»، اختلاف نظر زيادى وجود دارد، و بايد هم وجود داشته باشد، چرا كه امامت از نظر گروهى (شيعه و پيروان مكتب اهلبيت(عليهم السلام) از اصول دين و ريشه هاى اعقتادى است، در حالى كه از نظر گروه ديگر (اهل سنت) جزء فروع دين و دستورات عملى محسوب مى شود.
بهديهى است اين دو گروه به مسأله «امامت» يكسان نمى نگرند و طبيعى است كه تعريف واحدى نيز ندارند.
به همين دليل مى بينيم يك دانشمند سنى امامت را چنين تعريف مى كند:
«اَلاِمامَة رِئاسَة عامَّة فى اُمُورِ الدِّينِ و الدُّنْيا، خَلافَة عَنِ النَّبى(صلى الله عليه وآله)»: «امامت رياست و سرپرستى عمومى در امور دين و دنيا به عنوان جانشينى از پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)است».(2)
مطابق اين تعريف، «امامت» يك مسؤوليت ظاهرى در حد رياست حكومت است، منتها حكومتى كه شكل دينى دارد، و عنوان جانشينى پيامبر(صلى الله عليه وآله) (جانشينى و نيابت در امر حكومت) را به خود گرفته است و طبعاً چنين امامى مى تواند ازسوى مردم برگزيده شود.
بعضى نيز «امامت» را به معنى جانشينى يك شخص از پيامبر(صلى الله عليه وآله) در برپا داشتن احكام شرع و پاسدارى از حوزه دين بطورى كه اطاعت او بر همه امت واجب باشد دانسته اند. (3)
اين تعريف تفاوت چندانى با تعريف اول ندارد، و همان مفهوم و محتوا، و همان آثار را، در بر دارد.
ابن خلدون در مقدمه معروفش بر تاريخ، نيز همين معنى را دنبال كرده است(4)شيخ مفيد در «اوائل المقالات» در بحث عصمت چنين مى گويد: « اِنَّ الاَئِمَّة الْقائِمينَ مَقام الاَنْبياء فى تنْفيذِ الاَحْكامِ وَ اِقامَةِ الْحُدود وَ حِفْظ الشَّرايِع وَ تَأديب الاَنام مَعْصُومُون كَعِصْمَة الاَنبياء»: «امامانى كه جانشينان پيامبران در اجراى احكام و اقامه حدود و حفظ شريعت و تربيت مردم هستند معصوم (از گناه و خطا) هستند، همچون معصوم بودن انبياء»(5)
مطابق اين تعريف كه با اعتقاد پيروان مكتب اهلبيت هماهنگ است امامت چيزى فراتر از رياست و حكومت بر مردم مى باشد; بلكه تمام وظايف انبياء ـ بجز دريافت وحى و آنچه شبيه آن است ـ براى امامان ثابت است و به همين دليل شرط عصمت كه در انبياء مى باشد در امام نيز هست. (دقت كنيد).
از اين رو در شرح احقاق الحق، امامت در نزد شيعه چنين تعريف شده « هِىَ مَنْصَب اِلهى حائِز لِجَميعِ الشُّؤون الْكريمَة و الْفَضائِل اِلاّ النُّبُوَّة وَ ما يُلازِم تِلْكَ الْمَرْتَبَةِ السّامِيَة»: «امامت يك منصف الهى و خداداى است كه تمام شئون والا و فضايل را در بر دارد جز نبوت و آنچه لازمه آن است». (6)
مطابق اين تعريف، امام از سوى خداوند و به وسيله پيامبر(صلى الله عليه وآله) تعيين مى شود، و همان فضايل و امتيازات پيامبر(صلى الله عليه وآله) را (جز مقام نبوت) دارد، و كار او منحصر به حكومت دينى نيست.
به همين دليل اعتقاد به امامت جزئى از اصول دين محسوب مى شود، نه يكى از فروع دين و وظايف عملى.



پی نوشتها:

1. امامت و رهبرى تأليف آية الله شهيد مطهرى، صفحه 13.
2. شرح تجريد قوشچى، صفحه 472.
3. شرح قديم تجريد از شمس الدين اصفهانى اشعرى (بنا به نقل توضيح المراد تعليقه بر شرح تجريد عقايد، تأليف سيد هاشم حسينى تهرانى، صفحه 672.
4. مقدمه ابن خلدون، صفحه 191.
5. اوائل المقالات، صفحه 74، چاپ مكتبة الداورى.
6. احقاق الحق، جلد 2، صفحه 300 (پاورقى يك).


 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
  حضور پسران ودختران نسیم رحمت در جشن انقلاب و راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه سال 1402
  مراسم آیین نمادین زنگ انقلاب به مناسبت دهه فجر
  جشن عبادت دانش آموزان سوم دبستان دخترانه نسیم رحمت
  حضور خادمان امام رضا در دبستان و پیش دبستانی پسرانه نسیم رحمت
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی
  برگزاری همایش اساتید، مربیان و معلمین موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیهم السلام و نسیم رحمت رضوی
  برگزاری محفل انس با قرآن کریم در شهر افوس با همکاری مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  به وقت کلاس رباتیک
  مراسم تجلیل از رتبه اول مسابقات بین المللی کشور کرواسی و رتبه اول مسابقات تلویزیونی کشوری اسراء
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد