سفر مجازي به آرامگاه ميثم تمّار
آرامگاه ميثم تمّار در فاصله 300 متري از مسجد کوفه و در آغاز بزرگراه نجف ـ کوفه قرار دارد.
میثم تمّار فرزند یحیی و اهل سرزمین«نهروان» بود. بعضی او را ایرانی و از مردمان فارس دانستهاند. به او «ابو سالم» هم میگفتند. لقب «تمّار» (خرما فروش) را هم از آن جهت به او میگفتند، که دركوفه خرمافروش بود.
ابتدا، غلام زنی از طایفه «بنی اسد» بود. امام علی (عليه السلام) او را از آن زن خریدند و آزادش کردند. بعد از آن از یاران و شاگردان امام علی (عليه السلام) شد. همچنین وی از اصحاب پیامبر اسلام به شمار آمده است، هر چند از جزئیات زندگی او در سالهای نخستین حیاتش و در روزگار صدر اسلام، اطلاع مبسوطی در دست نیست. میثم تمّار شش پسر و نوههای بسیاری داشت. پسران وی عبارت بودند از: عمران، شعیب، صالح، محمد، حمزه و علی.
میثم تمار، علاوه بر آن که خود، مسلمان و شیعه بود، خاندانش نیز از رجال و بزرگان شیعه بودند. آنان هم بطور عمده همچون وی در راه اهل بیت پیامبر (صلي الله عليه و آله) بودند و بیشتر آنان در شمار راویان احادیث اهل بیت نام برده شدهاند. امامان شیعه هم، به میثم و فرزندانش اظهار محبت و علاقه کرده و از آنان تجلیل کردهاند.
صالح از اصحاب امام باقر و امام جعفر صادق (عليهم السلام) و شعیب از اصحاب جعفر صادق (عليه السلام) بود. حتی امام محمد باقر (عليه السلام) به صالح گفتند:«من به شما و پدرتان علاقه بسیار دارم.» عمران هم، از اصحاب امام سجاد و امام محمد باقر و امام صادق (عليهم السلام) بود.
اولین برخورد حضوری و دیدار میثم با امام علي (عليه السلام) در دوران خلافت ايشان انجام گرفت. به دنبال همین برخورد و ملاقات بود که امام علي (عليه السلام) تصمیم گرفتند میثم را از صاحبش بخرند و سپس وی را آزاد کنند. سرانجام با تصمیم امام علي (عليه السلام) میثم به آزادی رسید. آشنایی میثم با امام علي (عليه السلام) برای او توفیقی بزرگ بود. از این رو به شاگردی در مکتب امام علي (عليه السلام) مشغول شد. امام علي (عليه السلام) هم با مشاهده استعداد روحی و زمینه مناسب وی دانش و آگاهیهای بسیاری را به او آموخت.
میثم، علم تفسیر قرآن را نزد مولاي خود علی فرا گرفت و از معارفی که از او آموخته بود کتابی تدوین کرد که کتابش را پسرش از او روایت کرد. به همین جهت، میثم یکی از مؤلفان شیعه به حساب میآید.
نقل است که امام علي (عليه السلام) چگونگی کشته شدن میثم را پیشگویی و به وی گفتند:« به خدا قسم روزی را میبینم که به خاطر دوستی تو با من، دست و زبانت را میبرند و تو را از نخل آویزان میکنند».
میثم در آخر سال 60 هجری، ده روز قبل از ورود امام حسين (عليه السلام) به عراق، توسط عبيدالله بن زياد دستگیر شد و به همان نحوی که امام علي (عليه السلام) خبر داده بودند به دار آویخته شد و کشته شد. او اولین مسلمانی بود که به هنگام قتل بر دهانش لگام زده شد.
مرقد مطّهر ميثم تمّار
مرقد مطّهر ميثم تمّار از سمت غرب، مشرف به خيابان کوفه است، ولي ورودي آن در سمت شمال قرار گرفته و در آينده، ورودي جديدي ساخته خواهد شد که هم مشرف به سمت جنوب است و هم مشرف به خياباني فرعي که به برخي محلاّت شهر کوفه منتهي ميشود.
مرقد وي، در وسط صحن قرار گرفته و متشکّل از ايواني بيروني است که به يک ورودي مرکزي با عرض تقريباً شش متر منتهي ميشود که بر بالاي آن با کاشي کربلايي اين آيه شريفه نوشته شده است :" وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ ". بر بالاي ايوان نيز اين آية شريفه نوشته به چشم ميخورد : "فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ ...". اين ايوان مشرف به صحن است و حصاري آهنين آنها را از هم جدا کرده است. در دو سوي ورودي اصلي، دو قطعه کاشي کربلايي قرار دارد که زيارت نامة ميثم تمّار بر آن نوشته شده و کفشداري کوچکي نيز در سمت چپ مدخل حرم واقع است.
صندوق قبر در وسط قسمت داخلي حرم قرار گرفته است. اين صندوقِ قديمي از جنس آهن و مستطيلي به ابعاد 2 متر در 5/2 متر است که بر بالاي بدنهي آن، آياتي از قرآن حک شده و داخل آن صندوق چوبي است که درست روي قبر مطهّر قرار گرفته است.
داخل گنبد آينه کاري شده و گرداگرد طوق داخلي آن در فواصل مساوي، اسامي امامان معصوم علیهمالسلام نقش بستهاند. ارتفاع و قطر اين گنبد حدود پنج متر است و ستونهاي آن در داخل ديوارهاي اصلي حرم تعبيه شدهاند و به همين خاطر، فضاي کلّي حرم را اشغال کردهاند. جدارة خارجي گنبد نيز با کاشي سبز رنگي پوشانده شده که در خلال آنها قطعاتي از کاشي سفيد با چينشِ هندسيِ زيبايي به کار رفتهاند.
بخشهاي ديگر حرم عبارتند از: دو رواق که يکي ويژهي زنان است و از راهِ دري که مقابل قبر مطهّر قرار گرفته ميتوان بدان وارد شد و رواق ديگر که ويژهي مردان است، از دو راه ميتوان وارد شد، يکي از آنها در سمت مقابل ورودي رواق زنان و ديگري در سمت مقابل ورودي اصلي حرم است. اين ورودي دوم، مدخلي بزرگ، شيشهاي و مشبّک با عرض تقريباً پنج متر است و از وسط آن دري به ابعاد تقريباً دو متر باز ميشود.
مساحت حرم و رواقها 20 متر در 15 متر و ارتفاع ديوارها حدود 6 متر است. ديوارهاي حرم با رنگ آبي روشني رنگ آميزي شده و ميتوان گفت که اين ديوارها از سمت داخل به رنگ آميزي جديدي نياز دارند. ديوارهاي داخلي با کاشيهاي نگارينِ زيبايي پوشانده شدهاند، ولي سطح آجري ديوارهاي خارجي پيدا است و گويا هيچ گونه رنگ آميزياي نشده است .
زمين حرم، رواقها و ايوان، تماماً با کاشي موزاييک مرغوبي فرش شدهاند. مساحت حرم بالغ بر 4100 متر مربّع است که نخلهاي پراکندهاي اين سو و آن سوي آن قد کشيدهاند و رواقهاي بزرگي گرداگرد آن قرار گرفتهاند، رواقهايي با سقف مشترک و يکپارچه و گشوده به يکديگر که گويا به تازگي با سراميک پوشانده شدهاند .
|