|
سخنان گهربار امام جواد (عليه السلام)
|
1- مَنا اِنقَطَعَ الی غَیر ِاللهِ وَکَلَهُ اللهُ الَیهِ
آن که به غیر خدا روی آورد، خداوند به همان واگذارش کند.
الدرالباهرۀ، ص 39
|
2- مَن عَمِلَ عَلی غَیر ِ عِلم ٍ افسَدَ اکثَرَ مِمّا یُصلِحُ
کسی که ناآگاهانه عمل میکند، بیش از به سامان آوردن تباه میکند.
المحاسن، ج 1 ص 314
|
3- مَن اطاعَ هَواهُ اعطی عَدُوَّهُ مُناهُ
آن که از هوسش پیروی کند، آرزوی دشمنش را برآورد.
الدرالباهرۀ، ص 40
|
4- راکِبُ الشَّهَواتِ لا تُستَقالُ عَثرتُهُ
سوار بر مرکب شهوت چون بلغزد، برنخیزد.
الدرّۀ الباهرۀ، ص 40
|
5- الثِّقَةُ باللهِ ثَمَنٌ لِکُلِّ غالٍ وَ سُلَّمٌ الی کُلِّ عالٍ
اعتماد به خداوند بهای هر چیز گران بها و نردبان هر بلندی است.
الدرّۀ الباهرۀ، ص 40
|
6- اذا نَزَلَ القَضاءُ ضاقَ الفَضاءُ
آن گاه که سرنوشت فرود آید، مجالی نميماند.
الدرّۀ الباهرۀ، ص 40
|
7- لا تَکُن وَلِیّاً للهِ فی العلانیةِ عَدوّاً لَهُ فی السِّرِّ
در آشکار دوست خدا و در نهان دشمن او مباش.
اعلام الدین، ص 309
|
8- الْعامِلُ بِالظُّلْمِ،
وَالْمُعينُ لَهُ، وَالرّاضي بِهِ شُرَكاءٌ
انجام دهنده ظلم، كمك دهنده ظلم و كسي كه
راضي به ظلم باشد، هر سه شريك
خواهند بود.
كشف الغمّة، ج 2، ص 348
|
9- مَنْ زارَ قَبْرَ أخيهِ
الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ يَدَهُ
عَلَي
الْقَبْرِ وَقَرَءَ:
«إنّاأنْزَلْناهُ
في لَيْلَةِ الْقَدْرِ» سَبْعَ مَرّات، أمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْكْبَرِ
هركس بر بالين قبر مؤمني حضور يابد و رو
به قبله بنشيند و دست خود را روي قبر بگذارد و
هفت مرتبه سوره مباركه :
«إنّا أنزلناه» را بخواند از شدايد و سختيهاي صحراي محشر در
أمان قرار
ميگيرد.
اختيار معرفة الرّجال، ص 564، ح 1066
|
10- مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتي بِقُمْ،
فَلَهُ الْجَنَّتهُ
هركس قبر عمّه ام (حضرت معصومه
سلام الله عليها) را در قم زيارت كند، أهل بهشت
خواهد بود.
كامل الزيارات، ص 536، ح 827
|
11- وَ حَقيقَةُ الاْدَبِ: اِجْتِماعُ
خِصالِ الْخيْرِ، وَ تَجافي خِصالِ الشَّرِ، وَ بِالاْدَبِ يَبْلُغُ
الرَّجُلُ
الْمَكارِمَ الاْخْلاقِ فِي الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ، وَ يَصِلُ بِهِ اِلَي
الْجَنَّةِ
حقيقت ادب و تربيت عبارت است از: دارا
بودن خصلت هاي خوب، خالي بودن از صفات
زشت و ناپسند. انسان به وسيله أدب - در
دنيا و آخرت - به كمالات اخلاقي ميرسد; و نيز
با رعايت أدب نيل به بهشت
مييابد.
ارشاد القلوب ديلمي، ص 160
|
12- ثَلاثُ خِصال تَجْتَلِبُ بِهِنَّ
الْمَحَبَّةُ: الاْنْصافُ فِي الْمُعاشَرَةِ، وَ الْمُواساةُ فِي
الشِّدِّةِ، وَ
الاْنْطِواعُ وَ الرُّجُوعُ إلي قَلْب سَليم
سه خصلت جلب محبّت ميكند: انصاف در
معاشرت با مردم، همدردي در مشكلات آنها،
همراه و همدم شدن با معنويات.
كشف الغمّه، ج 2، ص 349
|
13- الْمُؤمِنُ
يَحْتاجُ إلي ثَلاثِ خِصال: تَوْفيقمِنَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ واعِظ مِنْ
نَفْسِهِ، وَ
قَبُول مِمَّنْ يَنْصَحُهُ
مؤمن در هر حال نيازمند به سه خصلت است: توفيق
از طرف خداوند متعال، واعظي از درون
خود، قبول و پذيرش نصيحت كسي كه او را نصيحت
نمايد.
بحارالأنوار، ج 72، ص 65، ح 3
|
14- إيّاكَ وَ
مُصاحَبَةُ الشَّريرِ، فَإنَّهُ كَالسَّيْفِ الْمَسْلُولِ، يَحْسُنُ
مَنْظَرُهُ وَ يَقْبَحُ أثَرُهُ
مواظب باش از مصاحبت و دوستي با افراد
شرور، چون كه او همانند شمشيري زهرآلود،
برّاق است كه ظاهرش زيبا و اثراتش زشت و
خطرناك خواهد بود.
أعلام الدّين، ص 309
|
15- مَنْ لَمْ يَعْرِفِ الْمَوارِدَ
أعْيَتْهُ الْمَصادِرُ
هركس موقعيّت شناس نباشد; جريانات، او را
ميربايد و هلاك خواهد شد.
أعلام الدّين، ص 309
|
16- مَنْ عَتَبَ مِنْ غَيْرِ ارْتِياب
أعْتَبَ مِنْ غَيْرِاسْتِعْتاب
سرزنش كردن ديگران بدون علّت و دليل سبب
ناراحتي و خشم خواهد گشت، در حالي كه
رضايت آنان نيز كسب نخواهد كرد.
بحارالأنوار، ج 71، ص 181
|
17- أفْضَلُ الْعِبادَةِ الاْخْلاصُ
با فضيلت ترين و ارزشمندترين
عبادتها آن است كه خالص و بدون ريا باشد.
بحارالأنوار، ج 67، ص 245، ح 19
|
18- عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ
النّاسِ
عزّت و شخصيّت مؤمن در بي نيازي و
طمع نداشتن به ديگران است.
بحارالأنوار، ج 72، ص 109، ح 12
|
19- مَنْ أصْغي إلي ناطِق فَقَدْ
عَبَدَهُ، فَإنْ كانَ النّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدَاللهَ، وَ إنْ
كانَ
النّاطِقُ يَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إبليس فَقَدْ عَبَدَ إبليسَ
هركس به شخصي سخنران علاقمند و متمايل
باشد، بنده اوست، پس چنانچه سخنور از
خدا سخن بگويد،
بنده خداست، و اگر از زبان شيطان سخن بگويد، بنده شيطان
خواهد
بود.
مستدرك الوسائل، ج 17، ص 308، ح 5
|
20- لا يَضُرُّكَ سَخَطُ مَنْ رِضاهُ
الْجَوْرُ
كسي كه طالب رضايت خداوند متعال باشد،
دشمني ستمگران، او را زيان و ضرر
نميرساند.
بحارالأنوار، ج 75، ص 380، ح 42
|
21- لَوْسَكَتَ الْجاهِلُ
مَااخْتَلَفَ النّاسُ
چنانچه افراد جاهل و بي تجربه ساكت
باشند مردم دچار اختلافات و تشنّجات نميشوند.
كشف الغمّة، ج 2، ص 349
|
22- مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبيحاً كانَ
شَريكاً فيهِ
هر كه كار زشتي را تحسين و تأييد كند، در
عقاب آن شريك ميباشد.
كشف الغمّة، ج 2، ص 349
|
23- مَنِ اسْتَغْني بِاللهِ إفْتَقَرَ
النّاسُ إلَيْهِ، وَ مَنِ اتَّقَي اللهَ أحَبَّهُ النّاسُ وَ إنْ كَرِهُوا
هر كه خود را به وسيله خداوند
بي نياز بداند مردم محتاج او خواهند شد و هر كه تقواي
الهي را پيشه خود كند
خواه ناخواه، مورد محبّت مردم قرار ميگيرد گرچه مردم خودشان
اهل تقوا
نباشند.
بحارالأنوار، ج 75، ص 79، ح 62
|
24- عَلَّمَ رَسُولُ اللهِ (صلي الله
عليه وآله وسلم) عَلّياً (عليه السلام) ألْفَ كَلِمَة،
كُلُّ كَلِمَة يَفْتَحُ
ألْفُ كَلِمَة
حضرت رسول (صلي الله عليه وآله وسلم)، يك
هزار كلمه به امام علي(عليه السلام)
تعليم نمود كه از هر كلمه اي هزار باب
علم و مسأله فرعي باز ميشود.
خصال، ج 2، ص 650، ح 46
|
25- نِعْمَةٌ لاتُشْكَرُ كَسِيَّئَة
لاتُغْفَرُ
خدمت و نعمتي كه مورد شكر و سپاس قرار
نگيرد همانند خطائي است كه غير قابل
بخشش باشد.
بحارالأنوار، ج 68، ص 53، ح 69
|
26- مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ
أكْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أكْثَرُ مِنْ حَياتِهِ
بِالْعُمْرِ
مرگ آدمى به
سبب گناهان، بيشتر است از مرگش به واسطه اَجَل، و زندگى و ادامه
حياتش به
سبب نيکوکارى، بيشتر است از حياتش به واسطه عمر طبيعى.
كشف الغمّه، ج 2، ص 350
|
27- خَفْضُ الْجَناحِ زينَةُ
الْعِلْمِ، وَ حُسْنُ الاْدَبِ زينَةُ الْعَقْلِ، وَ بَسْطُ الْوَجْهِ زينَةُ
الْحِلْمِ
تواضع و فروتني زينت بخش علم، و حسن ادب زينت بخش عقل، و گشاده رويى زينت
بردبارى است.
كشف الغمّة، ج 2، ص 347
|
28- مَنْ أتَمَّ رُكُوعَهُ لَمْ
تُدْخِلْهُ وَحْشَةُ الْقَبْرِ
هركس ركوع نمازش را به طور كامل و صحيح
انجام دهد، وحشت قبر بر او وارد نخواهد شد.
الكافي، ج 3، ص 321، ح 7
|