حضرت يعقوب يكي از پيامبران الهي است كه نام مباركشان 16 بار در قرآن آمده است. وي فرزند اسحاق ابن ابراهيم است. لقب حضرت يعقوب، اسرائيل بود و فرزندان ايشان را بني اسرائيل ميناميدند. در روايتى كه از امام صادق (عليهالسلام) آمده، آن حضرت فرمودند كه معناى اسرائيل، عبدالله است، زيرا اسرا به معناى عبد است و ايل هم نام خداى عزوجل مىباشد. در روايت ديگر است كه اسراء به معناى قوّت و ايل هم نام خداست، پس معناى اسرائيل: نيروى خداست.1 در كتاب معانىالاخبار نيز همين دو معنا را براى اسرائيل ذكر كرده است.2 مرحوم طبرسى نيز در مجمعالبيان گويد: اسرائيل الله يعنى بنده خالص خدا.3
علت نام گذارى يعقوب
در روايات شيعه در حديثى كه صدوق در عللالشرائع از امام صادق (عليهالسلام) روايت كرده و در معانىالاخبار نيز مختصر آن را بدون سند ذكر كرده است، علت نامگذارى يعقوب اينگونه بيان شده است: يعقوب و عيص دو قلو بودند و نخست عيص به دنيا آمد و بعد يعقوب، به همين سبب يعقوب ناميده شد، چون عقب برادرش عيص به دنيا آمد.4
حضرت يعقوب در سرزمين فلسطين به دنيا آمدند، و چندين سال در كنعان، سپس در حران زندگي كردند و بعد به كنعان بازگشتند و هنگامي كه 130 سال از عمرشان گذشته بود، به قصد ديدار يوسف وارد مصر شدند و پس از 17 سال سكونت در مصر از دنيا رفتند. طبق وصيتشان، جنازهشان در مقبره خانوادگيشان نزد قبر پدر و مادر، در سرزمين فلسطين و شهرالخليل به خاك سپرده شد.
پينوشتها:
1- عللالشرائع: ص 26.
2- معانىالاخبار: ص 19.
3- مجمعالبيان: ج 5، ص 209-216.
4- عللالشرائع: ص 26.