:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

يكشنبه 6 خرداد 1403

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : كسي كه ميان خود و خداي خود را نيكو گرداند ، خدا ميان او و مردم را اصلاح خواهد كرد .
 
 
 
تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی


راه سوّم گردآورى قرائن

منظور از گردآورى قرائن که آن رابه عنوان یکى دیگر از اسناد نبوّت مطرح مى کنیم این است که : دعوت هر پیامبرى آمیخته با یک سلسله ویژگى هاى زمانى و مکانى و جهات دیگر در زندگى خصوصى و عمومى او است، هنگامى که آنها را به هم ضمیمه کنیم مجموعه اى اطمینان بخش است که به تنهایى مى تواند دلیلى بر حقانیّت مدّعى نبوّت باشد (قطع نظر از محتواى مکتب او که قبلاً اشاره شد.)
این همان چیزى است که امروز در محافل قضایى براى کشف واقعیت ها از آن استفاده مى شود. مثلاً گاهى در یک پرونده، نه شهودى وجود دارد و نه اقرار متهم، ولى یک سلسله قرائن پرونده را احاطه کرده که از مجموع آنها قاضى یقین پیدا مى کند که متهم بى تقصیر است یا گنهکار. گاه این مجموعه قرائن حتّى ارزشى بیش از ارزش اقرار و شهادت شهود دارد، چرا که اقرار ممکن است به خاطر مصالح خصوصى و شخصى باشد، مثلاً کسى پول هنگفتى مى گیرد که به جرمى اعتراف کند تا مجرم اصلى تبرئه شود و همچنین شهود ممکن است ظاهراً صالح امّا باطناً ناصالح باشند ولى قرائن اگر خوب جمع آورى شود و دست قاضى از این نظر پر باشد اطمینانى بالاتر از آنچه از گفتار شهود و اقرار متهم پیدا مى شود به دست مى آید.
فرض کنید قتلى در محلى واقع شده و هیچ شاهدى براى این که چه کسى قاتل است در دست نیست، متهم یا متهّمان نیز منکر انجام آن هستند، در این جا یک قاضى آگاه به تحقیق پیرامون قرائن مى پردازد و مسایلى مانند امور زیر را مورد بررسى قرار مى دهد:
چگونگى مناسبات و روابط دوستانه یا غیر دوستانه متّهمین با مقتول وبررسى محل حادثه و ویژگى هاى آن و تناسب آن نسبت به متّهمین.
ساعت وقوع حادثه و این که متّهم در آن ساعت کجا بوده (به چه دلیل؟).
طرز وقوع قتل و نوع سلاحى که قتل با آن واقع شده و تطبیق آن بر سلاحى که احیاناً از متهم به دست آمده.

روحیه متهم و سوابق او

عکس العمل متهم هنگامى که مثلاً با لباس هاى خونین مقتول یا سایر آثار جرم روبه رو مى شود و اطلاعاتى که همسایگان محل دارند و رفت و آمدهاى متهمین در آن جا و امور دیگرى از این قبیل بسیار حائز اهمّیّت است.
گاه بررسى این امور، سبب مى شود که قاضى یقین پیدا کند که هیچ گونه رابطه اى میان متهم و قتل نیست، مثل :حسن سابقه، عدم ضد و نقیض گویى در پاسخ ها و امور دیگرى که همگى نشان مى دهد او از این اتّهام مبرّا است و گاه از مجموع اینها یقین حاصل مى شود که این کار از متهم سرزده است نه غیر او و قاضى مى تواند براساس یقین حاصل شده از این مقدمات ـ که جنبه نزدیک به یک را حس دارد ـ رأى نهایى را صادر کند.
این طرز استدلال منحصر به مسایل قضایى نیست، بسیارى از دانشمندان از این روش براى حلّ مشکلات مسائل تاریخى و اجتماعى، و حتّى فرضیه هاى علوم طبیعى استفاده مى کنند، مخصوصاً در مسائل سیاسى که غالباً ریشه هاى اصلى به دلایلى که نیاز به شرح ندارد، مکتوم و مستور مى ماند غالباً همین روش (جمع آورى قرائن) کار ساز است.
در مورد مدّعیان نبوّت و براى شناخت پیامبران راستین از دروغین نیز به خوبى مى توان هر دو گروه را غالباً از طریق جمع آورى قرائن شناخت. فى المثل در مورد یک مدّعى نبوّت امور زیر باید مورد توجّه قرار گیرد:
1- وضع محیط دعوت و این که او از میان چه مردمى برخاسته، و اصول اعتقادى و اخلاقى حاکم بر آن محیط چه بوده است؟
2- زمان ادّعاى نبوّت که در آن عصر وضع جهان چگونه بوده؟ و محیط زندگى مدّعى نبوّت در آن زمان چه شرایطى داشته است؟
3- خصوصیات اخلاقى و صفات و روحیات و سوابق زندگى او از نظر تقوا و امانت دارى و پاکدامنى؟
4- گروه ایمان آورندگان به او چه کسانى بوده اند؟آیاآنها افرادى پاکدل، باهوش ودرستکاربودند یا افراد بى تقوا و کم عقل و کم خرد؟
5- او تا چه حد به گفته خود ایمان داشته و تا چه اندازه براى آن فداکارى و از خود گذشتگى نشان مى دهد؟
6- از چه وسایلى براى پیشبرد اهداف خود استفاده مى کند؟ از وسایل معقول و عادلانه یا غیر منطقى و ظلم و ستم و دروغ؟
7- او در مقابل خلاف کارى ها و یا خرافاتى که در محیط است چه عکس العملى نشان مى دهد؟ و آیا برنامه او اصلاح محیط است یا سازش با مفاسد محیط براى حکومت بر مردم؟!
8- علاقه او نسبت به دنیا و مظاهر مادى و پول و مقام چگونه است؟
9- موضع او در برابر دشمن به هنگام پیروزى و غلبه بر او چگونه است؟ و آیا نسبت به مخالفان رفتار عادلانه یا غیر عادلانه دارد؟
10ـ آیا در طول مدت، سخنان خود را به اقتضاى منافعش دگرگون مى سازد یا همیشه بر اصول ثابتى پافشارى دارد؟ و قرائن دیگر.
گاه مى شود جمع آورى این قرائن در زندگى عمومى و خصوصى مدّعى (قطع نظر از محتواى دعوت او) به صورت چراغ فروزان یا نورافکنى قوى صداقت و عدم صداقت او را کاملا روشن مى سازد، و بدون نیاز به دلیل و معجزه اى حقانیّت یا عدم حقانیّت او را آشکار مى کند. بلکه گاه مى شود جمع آورى چند قسمت از آنچه که در بالا گفته شد دلیل قاطع و دندان شکنى براى اثبات این مقصود در اختیار مى گذارد. به خواست خدا در بحث نبوّت خاصه پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نمونه زنده این بحث به طور دقیق و گسترده مورد بررسى قرار خواهد گرفت.
قابل توجّه این که در روایات متعددى در تواریخ اسلامى مى خوانیم که گاه فرد یا افرادى با مشاهده بعضى از این قرائن به آیین خدا گرویده اند و حتّى گاهى دشمنان سرسخت با مشاهده یکى از آنها به کلى تغییر روش داده و به صورت دوستان صمیمى در آمده اند که اگر این روایات جمع آورى شود بحثى جالب و گسترده خواهد بود و نشان مى دهد که چگونه نور ایمان در دل هاى بیدار با مشاهده بعضى از این قرائن و بدون درخواست هیچ گونه معجزه اى مى درخشیده است.

راهنمایى هاى قرآن در زمینه این دو دلیل

آیات قرآن مجید تعبیرات جالبى در زمینه دلیل اخیر (جمع آورى قرائن) و دلیل قبل (بررسى محتواى دعوت) دارد، حدّاقل اشارات پرمعنایى در هر دو زمینه دیده مى شود، از جمله:
1- در آیه 157 سوره اعراف مى خوانیم: (اَلَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِىَّ الاُْمِّىَّ الَّذِى یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِى التَّورئةِ وَ الاِْنْجیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُحِلُّ لَهُمُ الطَیِّبَاتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَائِثَ وَ یَضَعُ عَنْهُمْ اِصْرَهُمْ وَ الاَْغْلاَلَ الَّتِى کَانَتْ عَلَیْهِمْ...): «همان کسانى که از فرستاده (خدا)،پیامبرِ" اُمّى" (و درس نخوانده) پیروى مى کنند. پیامبرى که صفاتش را در تورات و انجیلى که به صورت مکتوب نزدشان است مى یابند، که آنها را به معروف دستور مى دهد و از منکر باز مى دارد. اشیاى پاکیزه را براى آنها حلال مى شمرد و ناپاکى ها را تحریم مى کند و بارهاى سنگین و زنجیرهایى را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) برمى دارد...»
این آیه از یک سو اشاره به یکى از دلایل آینده یعنى گواهى پیامبران پیشین مى کند و از سوى دیگر به عظمت محتواى دعوت آن پیامبر اشاره دارد و از سوى سوّم پاره اى از صفات او را به عنوان شاهدى بر حقّانیتش ذکر مى کند.
بدون شک مدّعیان دروغین نبوّت، هدفشان به زنجیر کشیدن توده هاى مردم و استثمار و استعمار آنها است، نه تنها بندى را از آنها نمى گشایند بلکه بندهایى بر دست و پاى آنها مى نهند، آنها هرگز طرفدار معروف و مخالف با منکر نیستند.
به علاوه مگر ممکن است از یک فرد درس نخوانده این همه معارف بلند و احکام و قوانین و دستورات حساب شده صادر شود؟
2- در آیه 128 سوره توبه به پنج صفت از اوصاف پیامبر(صلى الله علیه وآله) که مى تواند گواهى بر صدق دعوت او باشد اشاره کرده، مى فرماید: (لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَّءُوفٌ رَحِیمٌ): «به یقین، پیامبرى از میان شما به سویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است.»
3- در آیه 6 سوره کهف، به دلسوزى فوق العاده پیامبر(صلى الله علیه وآله) نسبت به هدایت مؤمنان که شاهدگویایى بر ایمان خودش نسبت به این مکتب الهى است اشاره کرده مى فرماید: (فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَّفْسَکَ عَلى آثَارِهِمْ اِنْ لَّمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِیثِ اَسَفاً): «گویى مى خواهى خود را به خاطر اعمال آنها از غم و اندوه هلاک کنى اگر به این گفتار ایمان نیاورند!»(1)
4- در آیه 48 سوره عنکبوت روى درس نخواندن پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) تکیه کرده و آن را یکى از عوامل زدودن شک و تردید نسبت به نبوّت او مى شمارد، مى فرماید: (وَمَا کُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ کِتَابٍ وَلاَ تَخُطُّهُ بِیَمِینِکَ إِذاً لَارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ): «تو هرگز پیش از این هیچ کتابى نمى خواندى و با دست خود چیزى نمى نوشتى، مبادا کسانى که در صدد (تکذیب و) ابطال سخنان تو هستند، شک و تردید کنند»
5- در آیه بعد (49 سوره عنکبوت) به وضع ایمان آورندگان و گروندگان به این آیین اشاره کرده، مى فرماید: (بَلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فى صُدُورِ الَّذِینَ اُوتُوا الْعِلْمَ): «ولى این آیات روشنى است که در سینه کسانى که دانش به آنها داده شده جاى دارد»
شکى نیست که روکردن عالمان و آگاهان یک ملت به چیزى ، یکى از نشانه ها و قرائن حقانیت آن مى تواند باشد.
6- کراراً در آیات قرآن در توصیف پیامبران الهى و پیغمبر اسلام (صلى الله علیه وآله)مى خوانیم که آنها هرگز اجر و مزدى نمى خواستند و نسبت به پاداش هاى مادى بى اعتنا بودند و تا آخر عمر نسبت به این امر وفادار ماندند، در حالى که یک مدّعى دروغین حتماً به خاطر امور مادى دست به چنین کارى مى زند.
از جمله در آیه 21 سوره یس مى خوانیم: (اِتَّبِعُوا مَنْ لَّا یَسْئَلُکُمْ اَجْراً وَ هُمْ مُّهْتَدُونَ): «از کسانى پیروى کنید که از شما اجر و پاداشى نمى خواهند و خود هدایت یافته اند»
7- در مورد ایمان آورندگان به پیامبران الهى کراراً در آیات قرآن مى خوانیم که اقشار تهى دست مستضعف و مظلومان و رنج دیدگان مخلص در صف اول قرار داشتند تا آن جا که این معنا از سوى ثروتمندان خودخواه و مستکبر غالباً مورد ایراد قرار مى گرفت.
از جمله در آیات 28 و 29 سوره کهف مى خوانیم: هنگامى که گروهى از ثروتمندان خودخواه به پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) در این زمینه ایراد کردند قرآن با صراحت به پیامبر دستور دارد: هرگز این قشر مستضعف مؤمن را رها مکن: (وَاصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِىِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ وَلاَ تَعْدُ عَیْنَاکَ عَنْهُمْ تُرِیدُ زِینَةَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلاَ تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَکَانَ أَمْرُهُ فُرُطاً ـ وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّکُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْیَکْفُرْ...): «با کسانى باش که پروردگار خود را صبح و شام مى خوانند و تنها رضاى او را مى طلبند و هرگز بخاطر زیورهاى دنیا، چشمان خود را از آنها برمگیر. و از کسانى که قلبشان را از یادمان غافل ساختیم و از هواى نفس پیروى کردند و کارشان افراطى است، اطاعت مکن. ـ بگو:" حق از سوى پروردگارتان براى شما آمده است! هرکس مى خواهد ایمان بیاورد (و این حقیقت را پذیرا شود)، و هر کس مى خواهد کافر گردد"....»
بدیهى است مدّعیان دروغین و دنیاپرست سعى دارند با صاحبان زر و زور همراه گردند و از آنها منتفع شوند. حتّى در پاره اى از آیات مى خوانیم که این قشر مستکبر، مؤمنان تهى دست را به عنوان افراد پست اجتماع که هیچ جایگاهى نمى توانند در جامعه داشته باشند معرفى کرده و از آنها به عنوان «اراذل» (جمع رذل یعنى پست) یاد مى کردند.(2)دهیم در بسیارى از آیات اشاراتى بر این دلیل و دلیل سابق مى یابیم.



پی نوشتها:

1. در سوره شعراء، آیه 3 نیز شبیه همین معنا آمده است.
2. شعراء 111، هود 27.




 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  جشن شکوفه‌های دبستان دخترانه نسیم رحمت در سرزمین عجایب
  برگزاری جشن افتتاحیه پیش دبستانی نسیم رحمت خوروبیابانک
  جشن شکوفه های طرح پیش دبستانی نسیم رحمت شعبه زینبیه
  آیین آغاز سال تحصیلی در مرکز تخصصی حفظ قرآن کریم ثامن الائمه علیه السلام
  آغاز سال تحصیلی همزمان با نواختن زنگ مهر و مقاومت در مرکز تخصصی حفظ قرآن‌کریم
  همایش تجلیل از حفاظ موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام (اردیبهشت 1403)
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های قرآنی موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی وابسته به موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام (اردیبهشت 1403)
  مرحله پایانی سومین مسابقات حفظ قرآن کریم ویژه حفاظ شعب موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  محفل انس با قرآن کریم به مناسبت ایام بهار قرآن در محل بنیاد تعاون سپاه کشور
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد