
برکت هاي حفظ قرآن کريم
نوشته : محمدي ري شهري
فصل اول قسمت دوم
2- جوان ماندن نیروی عقل :
نیروی عقل و اداراک انسان مانند سایر قوای او به طور طبیعی در سنین پیری کاهش پیدا می کند و برخی از مردم در سالهای پایانی زندگی ، حافظه ی خود را به طور کلی از دست می دهند و از اداراکات عقلی بی بهره می شوند .
قرآن کریم در این باره می فرماید :
« وَ مِنکُم مَن یُـرَدُّ الی اَرذَلِ العُـمُـرِ لِکَی لا یَـعلَـمَ بَـعدَ عِلمٍ شَیئاً »
برخی از شما به سنین بالای عمر می رسند تا آنجا که پس از آگاهی ، چیزی نخواهند دانست .
سوره نحل آیه 70
از امام صادق ( ع ) روایت شده است که می فرماید :
« یَزیدُ عَـقلُ الرَّجُلِ بَـعدَ الاربَـعینَ اِلی خَمسِـینَ وَ سِتّـینَ ثُـمَّ یَنـقُصُ عَـقلُهُ بَعدَ ذلِکَ »
عقل انسان پس از چهل سالگی تا پنجاه سالگی و شصت سالگی افزایش می یابد و سپس کاستی می گیرد .
الاختصاص : ص 244
اما نکته ی قابل توجه این است که این قانون ، عام و شامل همه ی مردم نیست ، برخی در سنین پیری نه تنها دچار ناتوانی قوای ادراکی نمی شوند بلــکه نیروی عقل آنان افــزایش پیدا می کند و جوان تر می گردد .
امام علی ( ع ) در اشــاره به این نکته می فرماید :
« اذا شابَ العاقِلُ شَبَّ عَـقلُـهُ ، اذا شابَ الجاهِلُ شَبَّ جَـهلُهُ »
هنگامی که عاقل پیر می گردد ، عقلش جوان می شود و هنگامی که جاهل پیر می گردد ، جهلش جوان می شود .
غررالحکم : ج3 /ص192 /ح4169
امام باقر ( ص ) نیز در این باره می فرماید :
« انّ الـرَّجُلَ اذا کَـبُـرَ ........... ثَبَتَ عَـقلُهُ و استَحکَمَ رأیُهُ وَ قَـلَّ جَـهلُهُ »
هنگامی که سن انسان زیاد می شود ، عقلش پایدار و رأیش استوار و جهلش اندک می گردد .
من لا یحضره الفقیه : ج 3 / ص 468 / ح 4621
همانطور که در روایات نخــست اشاره شد ، جوان شـدن قوای ادراکی در ایام پیری مستــند به عواملی است که دانش بشری می تواند آنها را کشف تا با رعایت آنــها از پیری و فرســودگی عقل پیشگیری شود . این عــوامل را در بند دوم از فصل دوم « رازهای حفظ قرآن » مورد بررسی قرار خواهیم داد ، دراینجا هدف از بیان این مقدمه نقل سخنی از پیامبر اسلام ( ص ) در باره ی نقش حفظ قرآن کریم در تداوم نعمت نیروی عقل است ، متن حدیث چنین است :
« مَن جَـمَعَ القُـرآنَ ، مَـتَّـعَهُ اللهُ بِعَــقلِهِ حَتّی یَمُـوتَ »
آن که قرآن را گرد آورد ، خداوند تا هنگام مرگش وی را از عقلش بهره مند می دارد .
العلل المتناهیۀ : ج1/ ص107 /ح155
حفظ قرآن یکی از بارزترین مصادیق جمع و گردآوری قرآن است ، حافظ قرآن در واقع ، آیات نورانی الهی را در ذهن و روح خود جمع کرده و یکی از برکات این عمل ، تداوم نیروی عقل تا هنگام مرگ است .
این سخن در کنار سایر سخنانی که از معصومین در باره ی نقش قرائت قرآن در جوان ماندن و بالندگی قدرت حافظه نقل شده ، کاشف از نقش مؤثر و بی بدیل حفظ قرآن در کنار سایر عوامل تقویت حافظه در جوان ماندن و بالندگی نیروی عقل است .
پایان قسمت دوم
|