مسجد ذوقبلتين : مسجدی است که در آن قبله مسلمانان در حین نماز ظهر از بیت المقدس به کعبه تغییر یافت. پيامبر (صلي الله عليه و آله) دو رکعت از نماز ظهر را به سوی بیت‌المقدس و دو رکعت دیگر را به جانب کعبه گزاردند. این امر در مسجد بنی‌ سالم مدینه انجام شد، که بعدها به مسجد "ذوالقبلتین" یا دو قبله‌ای، مشهور گشت .

تغییر قبله از مسائل مهم کلامی و تاریخی اسلام است. بعلت وجود بُتها در کعبه مسلمانان در ابتدا وظیفه داشتند که بسوی بیت المقدس نماز بگزارند و چون بيت‌المقدس در اصل قبله يهود بود، يهوديان به اين سبب مسلمانان را سرزنش مي‌كردند و مي‌گفتند نماز خواندن شما به سمت بيت المقدس دليل بر حق بودن يهود است.
اين سبب شد كه حضرت محمد (صلي الله عليه و آله) كه به مدت ۱۳ سال پس از بعثت در مکه، و چند ماه (بین هفت تا هجده ماه) بعد از هجرت در مدینه، به سوی بیت المقدس نماز می‌خواندند، به دستور اللهي مأمور شوند به سوی کعبه نماز بگزارند. چون اين فرمان اللهي، زمانی بر پيامبر (صلي الله عليه و آله) وحی شد که حضرت در میان نماز ظهر بودند، عده‌اي ازنمازگزاران وقتی مشاهده نمودند که نبی اکرم (صلي الله عليه و آله) جهت نماز را به سمت مکه مکرمه تغیردادند، درشک و تردید قرار گرفتند و اين مسئله‌اي شد براي سنجش ميزان ايمان مسلمانان، اولین کسی که  به سمت کعبه تغيیر جهت داد و متابعت از رسول الله (صلي الله عليه و آله) نمود، پسرعم و داماد پیغمبر (صلي الله عليه و آله)، علی ابن ابی طالب (علیه السلام) بود که با وی هم‌سو گردید. این مسأله یکی از ادلّه‎هایی است که امیر المومنین (علیه السلام)  براي اثبات حقانيت خويش بر آن احتجاج مي‌كرده است .