:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

سه شنبه 18 مهر 1402

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : هر كس خود را در گردابهاي بلا افكنَد ، غرق گردد .
 
 
 
 

تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی

آيه صالح المؤمنين

در آيه 4 سوره تحريم، مى خوانيم كه خداوند بعضى از همسران پيامبر(صلى الله عليه وآله) را كه تخلفى كرده بودند، مخاطب قرار مى دهد و مى گويد: ( وَ اِنْ تَظاهَرا عَلَيهِ فَانَّ اللهَ هُوَ مَولاه وَ جَبْريلُ وَ صَالِحُ المُؤمنينَ وَالملائِكَة بَعدَ ذالِكَ ظهيرٌ) : «اگر بر ضد او دست به دست هم دهيد (كارى از پيش نخواهيد برد) زيرا خداوند ياور او است و جبرئيل همچنين و مؤمنان صالح و فرشتگان بعد از آنان پشتيبان اويند».
صالح المؤمنين همه افراد با ايمان شايسته و صالح و درستكار را شامل مى شود كه يار و ياور پيامبراند، نه تنها اصحاب و ياران صالحى كه در عصر او بودند; بلكه از يك نظر مؤمنان صالح قرون و اعصار ديگر را نيز در بر مى گيرد، كه هر كدام به نوعى به يارى اسلام و پيامبر(صلى الله عليه وآله) و مكتبش بر مى خيزند.
ولى مهم اينجا است كه در روايات متعدد صالح المؤمنين به على(عليه السلام) تفسير شده است و نشان مى دهد كه او برترين و كامل ترين مصداق اين آيه است و با توجه به اين كه در كنار جبرئيل قرار گرفته، عظمت مقام او و اهميت اين فضيلت به خوبى آشكار مى شود.
آرى بعد از خداوند و جبرئيل امين، برترين يار و ياور پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در تمام طول عمر، على(عليه السلام) بود. بنابراين چه كسى جز او مى تواند شايسته خلافت و جانشينى او باشد؟ آيا اين روايات دليل بر اين نيست كه او افضل امّت و برترين خلق، بعد از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) بوده است.
اكنون به سراغ اسناد اين روايات مى رويم و قسمتى از آن كه عموماً از منابع اهل سنّت گرفته شده است را يادآور مى شويم:
حاكم حسكانى حنفى در ذيل اين آيه، هيجده حديث از طرق مختلف نقل مى كند كه منظور از صالح المؤمنين على بن ابيطالب(عليه السلام) است، از جمله اسماء بنت عميس نقل مى كند كه از پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) شنيدم كه مى فرمود: «صالِحُ المُؤمنينَ عَلِىُّ بنُ ابيطالِب »: «صالح المؤمنين، على بن ابيطالب است». (1)
و در همان كتاب از ابن عباس نقل شده كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) درباره على بن ابيطالب(عليه السلام) فرمود: « هُوَ صالِحُ المُؤمِنين »: «او است صالح المؤمنين». (2)
و نيز از عمار ياسر نقل مى كند كه على(عليه السلام) اينگونه فرمود: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مرا فرا خواند و فرمود: «ألا اُبَشِّرُكَ، قُلتُ: بَلى يا رَسُولَ الله! وَ مازِلتَ مُبَشِّراً بِالخَيرِ!قالَ قَد اَنْزَلَ الله فيكَ قُرآناً، قُلتْ: وَ ما هُوَ يا رَسولَ اللهِ؟ قالَ: قُرِنْتَ بِجَبرَئيل ثُمّْ قَرَءَ: وَ جِبريل وَ صالح المؤمنين ... »: «فرمود: "آيا تو را بشارت بدهم؟" عرض كردم: "آرى اى رسول خدا! تو هميشه بشارت دهنده به خير بودى"، فرمود: "خداوند درباره تو آيه اى نازل كرده است"، عرض كردم: "كدام آيه؟" فرمود: "تو قرين و هم رديف جبرئيل شده اى ـ خداوند تو را قرين او ساخته ـ" سپس فرمود: وَ جبرئيل وَ صالحُ المُؤمنينَ"».(3)
در حديث ديگرى نيز همين معنى را از حذيفه نقل مى كند:
و در حديثى از ابن سيرين و در حديث ديگرى از شخص على بن ابى طالب، نقل مى كند كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) چنين سخنى را فرمود كه: صالح المؤمنين، على بن ابى طالب است. (4)
بسيارى از مفسّران نيز اين حديث را در تفسير خود نقل كرده اند، از جمله سيوطى در الدّرّالمنثور در ذيل آيه شريفه از ابن عباس و اسماء بنت عميس.
و برسويى در تفسير روح البيان بعد از نقل اقوال در ذيل اين آيه، از جمله قول مجاهد كه منظور از صالح المؤمنين، على(عليه السلام) است، مى گويد: «يُؤَ يِّدُهُ قَولُه(صلى الله عليه وآله): "يا عَلِىّ اَنْتَ مِنّى بِمَنزِلَةِ هارُونَ مِن موسى »: «تاييد اين سخن حديث ديگرى از پيامبر(صلى الله عليه وآله)است كه فرمود: "اى على تو نسبت به من همچون هارون نسبت به موسى(عليه السلام) هستى» سپس آيات متعدّدى را نقل مى كند كه خداوند واژه صالحين را در قرآن مجيد بر پيامبران بزرگ اطلاق فرموده، و نتيجه مى گيرد كه هنگامى كه على(عليه السلام)به منزله پيامبر خدا هارون باشد، براى عنوان صالحين شايسته است. (5)
به علاوه اين حديث از گروه ديگرى مانند: عسقلانى در فتح البارى،ابن حجر در صواعق، علاء الدين متقى در كنز العمّال نقل شده است.
كوتاه سخن اينكه: اين فضيلتى بزرگ و كم نظير است كه خداوند صالح المؤمنين را هم رديف جبرئيل قرار داده و مصداق اتم و اكمل آن طبق روايات بالا، اميرالمؤمنين(عليه السلام)بود.
آرى! او در تمام دوران حيات پيامبر(صلى الله عليه وآله) دوش به دوش او در تمام صحنه هاى زندگى بود، و همه جا يار و ياورش محسوب مى شد: و از همه كس براى جانشينى او شايسته بود.



پی نوشتها:

1. شواهد التنزيل جلد 2 صفحه 256، روايت 982.
2. همان مدرك، صفحه 258، حديث 987.
3. همان مدرك، صفحه 259، حديث 989.
4. همان مدرك صفحه 255 تا 263.
5. روح البيان، جلد 10، صفحه 53.



 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
  حضور پسران ودختران نسیم رحمت در جشن انقلاب و راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه سال 1402
  مراسم آیین نمادین زنگ انقلاب به مناسبت دهه فجر
  جشن عبادت دانش آموزان سوم دبستان دخترانه نسیم رحمت
  حضور خادمان امام رضا در دبستان و پیش دبستانی پسرانه نسیم رحمت
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی
  برگزاری همایش اساتید، مربیان و معلمین موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیهم السلام و نسیم رحمت رضوی
  برگزاری محفل انس با قرآن کریم در شهر افوس با همکاری مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  به وقت کلاس رباتیک
  مراسم تجلیل از رتبه اول مسابقات بین المللی کشور کرواسی و رتبه اول مسابقات تلویزیونی کشوری اسراء
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد